دِل دَردِ غروب

عنوان سند:دستور توقيف روزنامه پيكار
شرح سند: در اين سند، هيئت وزيران با توجه به انتشار مقالات مخالف با قانون مطبوعات در روزنامة پيكار، دستور جلوگيري از طبع و انتشار روزنامه را صادر كرده است.
شمارة سند: 297036045
تاريخ سند: 13/3/1303 ش.

شرح سند: فرمان انتخابات دورة هشتم قانونگذاري
شمارة سند: 10824 - 113015
تاريخ سند:[ 13خرداد ماه] 1309 ش. 

فرمان برگزاري هشتمين دورة قانونگذاري در 13 خرداد 1309 صادر شد. مجلس هشتم در 24 آذر ماه 1309 افتتاح شد و در 25 دي ماه همان سال رسميت يافت. اولين جلسة آن به رياست سني دكتر محمد خان شيخ تشكيل شد. در جلسه سوم اين مجلس، اعتبارنامه بيشتر نمايندگان تصويب شد و مراسم تحليف نمايندگان نيز در جلسة بعد به اجراء درآمد. در طول اين دوره مهدي قلي هدايت مقام نخست وزيري را بر عهده گرفت و در اين مدت ده بار كابينة خود را ترميم كرد. از آنجا كه از دورة هفتم به بعد، ‌انتخابات با مداخله دولت صورت مي‌گرفت و بيشتر نمايندگان مجلس شوراي ملي دست نشانده دولت بودند، در اين دوره نيز مجلس طبق نظر دولت عمل مي‌كرد و هر آنچه دولت مي‌خواست به تصويب مي‌رساند. همچون مجلس هفتم، عدل الملك دادگر رياست اين مجلس را بر عهده داشت. در اين دوره كميسيون‌هاي: طرق و شوارع، داخله، خارجه، ‌نظام، اقتصاد ملي، قوانين ماليه، عدليه، معارف و پست و تلگراف كه همگي كميسيون‌هاي متناظر با وزارتخانه‌هاي دولتي بودند و در كنار آنها دو كميسيون محاسبات و بودجه كه اعضاي آنها از ميان نمايندگان عضو ديگر كميسيون‌ها انتخاب مي‌شدند، فعاليت داشتند. از وقايع مهم اين دورة قانونگذاري مي‌توان به آتش سوزي در ساختمان مجلس، پيشنهاد لغو امتيازنامه دارسي، واگذاري تلگرافخانه هند و اروپ به ايران، گشايش تلگراف بي‌سيم با امواج كوتاه در ايران و تفكيك وزارت اقتصاد به اداره كل تجارت، اداره كل فلاحت و اداره كل صناعت اشاره كرد. قوانين مهم مصوب در دورة هشتم مجلس شوراي ملّي عبارت است از: قانون مربوط به تصرف عدواني و استرداد املاك (مصوب ارديبهشت 1309)، قانون واگذاري انحصار تجارت خارجي مملكت به دولت و متمم آن (مصوب 6 و 20 اسفند 1309)، قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه در ايران (مصوب 19 ارديبهشت 1310)، قانون ممنوعيت مالكيت ارضي براي بيگانگان (مصوب 19 ارديبهشت 1310) و قانون مقدمين عليه امنيت و استقلال مملكت (مصوب 22 خرداد 1310). دورة هشتم مجلس شوراي ملّي در 8 دي ماه 1311 خاتمه يافت.  

شرح سند: قانون سرشماري
شمارة سند: 11206- 113015
تاريخ سند: 13 خرداد ماه 1318 ش 

گردآوري اطلاعات و آمار صحيح از جمعيت و مسائل مختلف مربوط به آن مبناي برنامه ريزي موفق و قابل اعتماد در هر كشور است. بسياري از سازمان‌هاي برنامه‌ريز دولت و در رأس آنها سازمان برنامه و بودجه مهم‌ترين مصرف كنندگان اطلاعات آماري در كشور هستند. به همين علت در تمامي كشورهاي دنيا هر چند سال يك بار براي به دست آوردن آماري صحيح و با ضريب خطاي پايين، هزينه و انرژي زيادي صرف مي‌شود. سابقة سرشماري در جهان به سال‌هاي قبل از ميلاد و در كشورهايي چون بابل، چين و مصر برمي‌گردد. در اين سرشماري‌ها به اقتضاي نيازهاي زمان، اطلاعاتي نظير جنس، سن، شغل و مالكيت افراد جمع‌آوري و از آنها در انجام فعاليت‌هاي مالياتي و نظامي بهره برداري مي‌شد. اولين سرشماري جمعيت به روش نوين در جهان در سالم 1794 م. در كشور سوئد صورت گرفت و پس از آن ديگر كشورها نسبت به شمارش افراد جامعه خود اقدام كردند. امروز لفظ سرشماري جمعيت معناي دقيق‌تري پيدا كرده است و به مجموعه فعاليت‌ها و خدماتي شامل طراحي، برنامه‌ريزي، گردآوري، كدگذاري و طبقه‌بندي، ارزشيابي و اصلاح و تجزيه و تحليل و در نهايت چاپ و انتشار اطلاعات آماري از جمعيت اطلاق مي‌شود. مطابق توصيه‌هاي سازمان ملل متحد در بيشتر كشورهاي جهان سرشماري با فاصله‌هاي مساوي 10 سال يك بار و در بعضي از كشورها 5 سال يك بار از ابتداي قرن بيستم رايج شده است. در ايران‌نيز از زمان‌هخامنشيان‌، سرشماري‌از جهات‌مختلف‌مورد توجه‌بوده‌و براي ‌تعيين‌تعداد جمعيت‌و ميزان‌محصولات‌كشاورزي‌به كار برده مي‌شده‌است‌. بعد از ظهور اسلام‌ در ايران‌آمارهاي‌جمعيتي‌بيشتر به‌منظور تعيين‌تعداد پيروان‌اديان‌مختلف‌و به منظور‌دريافت ‌جزيه‌از غير مسلمانان، كسب اطلاعات در مورد ورود و خروج‌ مسافران‌و مهاجران ‌و ميزان‌صادرات و‌واردات‌شهرها توسط دروازه‌بان‌ها و ماموران‌حكومتي‌در دروازة شهرها انجام‌مي‌شد. در زمان‌قاجاريه‌نيز شاهد تلاش‌هاي‌پراكنده‌اي‌براي‌شمارش‌جمعيت‌هستيم كه‌اغلب‌به‌صورت‌موردي‌و موضعي‌به‌اجرا درآمد. از جمله: در سال‌1246 ش. سرشماري‌از جمعيت ‌شهر تهران‌با استفاده‌از شيوه‌هاي‌جديد توسط‌عبدالغفار نجم‌الدوله، معلم‌رياضي‌مدرسه‌ دارالفنون، طي‌مدت‌55 روز انجام‌گرفت‌و اطلاعات‌آن‌طي‌رساله‌اي‌تحت‌عنوان‌ «تشخيص‌نفوس‌دارالخلافه» منتشر شد. بر اساس‌اين‌سرشماري‌جمعيت‌تهران در سال‌ 1246 ‌بالغ‌بر 155736 نفر بوده‌است‌